هنر اسلامی-سفال

 

رشته هنر اسلامی- سفال
سفال بعنوان یکی از باستانی ترین خلاقیت­ های انسان، از دوران ماقبل تاریخ حیات داشته است. سرامیک مشتق از کلمه keramos یونانی، به معنی سفالینه یا شئی پخته شده است. در واقع منشا پیدایش این علم همان سفالینه‌های ساخته شده توسط انسان­های اولیه هستند. قبل از کشف و استفاده از فلزات، بشر از گل­ های رس به علت وفور و فراوانی آنها و همچنین شکل‌گیری بسیار خوب آنها در صورت مخلوط شدن با آب و درجه حرارت نسبتاً پایین پخت آنها استفاده می‌کرد. امروزه، سرامیک را به طور کلی به عنوان هنر و علم ساختن و به کار بردن اشیاء جامدی که اجزاء تشکیل ­دهنده اصلی و عمده آنها مواد غیرآلی و غیرفلزی می‌باشند، تعریف می‌کنند.
یکی از آثار مهم دست ساخته­ های انسان ظروف سفالینی است که بشر از پیش از تاریخ (دوره نوسنگی) تا دوره معاصر در طی هزاره ها تولید و استفاده کرده است. انسان همواره بر اساس نیازهای خود برای گذران زندگی دست به تولید زده و محصول تولید شده در طول زمان بر نیازهای او تأثیر گذارده و این رابطه متقابل همواره ادامه داشته است. در گذشته محصولات سفالی دارای هویت و کارکرد مشخص بودند و در راستای برطرف کردن نیازهای سازندگان خود و برآمده از فرهنگِ منطقه­ ی تولید شکل می گرفتند اما امروزه حوزه سفال و سرامیک، بحثی تخصصی و رشته ای دانشگاهی شده است. قابلیت ها و عاملیت های متعددی مانند در دسترس بودن مواد اولیه و خاک، قابلیت شکل پذیری، طبیعی بودن مواد اولیه، ارزانی و فراوانی، روش های ساده­ی پخت بدنه و ... سبب شده که این حوزه عمری چند هزار ساله داشته باشد. بعلاوه به عنوان یکی از میراث فرهنگی ایران، مورد توجه جدی و شایسته ای از سوی دولت و دانشگاهها قرار گرفته است.
با ورود سفال و سرامیک به عنوان رشته تحصیلی به دانشگاه ها، سبب پیشرفت و شناخت بهتر آن در ایران و خارج از ایران شد. از سویی دانشجویان فارغ التحصیل پس از گذراندن دوره تحصیل و کسب مهارت های لازم، توانستند کارگاه های شخصی خود را دائر کنند و همچنین به آموزش این حوزه پردازند. از سویی دیگر با فعالیت در فضای مجازی و معرفی بیشتر محصولات سفالی باعث شدند سفال ایران بیشتر به کشورهای دیگر شناخته شود و فرصت مناسبی برای تحصیل دانشجویان خارجی در این رشته فراهم گردید.
دانشگاه هنراسلامی تبریز با برگزاری دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد سهم مهمی در این مسیر داشته است. این دانشگاه از  سال 1386 برای نخستین بار به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی هنرهای اسلامی گرایش سفال اقدام نمود. در این مقطع دانشجویان انواع روش های ساخت سفال، ترکیب مواد و ساخت بدنه ها، انواع لعاب ها و چگونگی اعمال لعاب، ساخت کوره ها، نحوه پخت و استحکام بدنه سفالی، نقاشی روی سفال، نقاشی روی کاشی و... را می آموزند. مدت این دوره چهار سال است که دانشجویان علاوه برکسب مهارت های فنی، تکنیکی و تخصصی با مراحل ایده­ پردازی و طراحی محصول سفالی نیز آشنا می­ شوند و طی مسیر یادگیری مهارت های تکنیکی، ایده خود برای ساخت محصول سفالی را اجرا می­کنند.
مقطع کارشناسی ارشد در دوره دو ساله و نخستین بار در سال 1386 برگزار گردید. در این دوره دانشجویان علاوه بر یادگیری موارد تکمیل کننده در مقطع کارشناسی، در حوزه پژوهش سفال و سرامیک نیز واحدهای درسی را می­ گذرانند.


از جمله واحدهای درسی که در این دو مقطع برگزار می شود در زیر آمده است:

  • کارگاه سفال و روش های ساخت

  • کارگاه لعاب

  • کارگاه نقاشی روی سفال

  • تاریخچه سفال ایران

  • کارگاه نقاشی روی کاشی

  • کارگاه مدل و قالب

  • کارگاه ساخت کوره

  • کارگاه شناخت مواد و ابزار

    تدوین: دکتر عاطفه فاضل

     




تبریز - خیابان آزادی - میدان حکیم نظامی - دانشگاه هنر اسلامی تبریز

کد پستی : 5164736931   تلفن : 35297506-041   دورنگار :35419964-041

کلیه حقوق این سایت متعلق به دانشگاه هنر اسلامی تبریز می باشد.